Κατανόηση των εκφυλιστικών αλλοιώσεων των γονάτων με την γήρανση!
Ο πόνος στα γόνατα, όπως και στις άλλες αρθρώσεις, είναι από τα πλέον συχνά προβλήματα καθώς μεγαλώνουμε. Δεδομένου ότι η ικανότητά μας να κινούμαστε, να περπατάμε και να συμμετέχουμε σε καθημερινές δραστηριότητες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη λειτουργία των γονάτων μας, η κατανόηση και η σωστή διαχείριση των αλλαγών που τους προκαλεί η ηλικία είναι εξαιρετικά σημαντικές για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας και της κινητικότητάς μας.
Κατανόηση της Ανατομίας και της Γήρανσης των Γονάτων
Η άρθρωση του γόνατος είναι σύνθετη και αποτελείται από τρία βασικά οστά:
- Μηριαίοι κόνδυλοι: το κατώτερο τμήμα του μηριαίου οστού.
- Κνημιαίοι κόνδυλοι: το ανώτερο τμήμα της κνήμης.
- Επιγονατίδα: βρίσκεται στο μπροστινό τμήμα του γόνατος και συγκρατείται από τον τετρακέφαλο.
Η λειτουργία της άρθρωσης εξαρτάται από τα εξής στοιχεία:
- Αρθρικός χόνδρος: Μια μαλακή επιφάνεια που καλύπτει τα οστά, τους επιτρέπει να «γλιστρούν» μεταξύ τους και παρέχει προστασία και ομαλή κίνηση.
- Μηνίσκοι: Μοιάζουν με μικρά μαξιλαράκια και λειτουργούν ως απορροφητές κραδασμών. Προσφέρουν σταθερότητα καθώς διανέμουν το βάρος σε όλη την άρθρωση.
- Σύνδεσμοι: Υπάρχουν χιαστοί και πλάγιοι και μοιάζουν με ελαστική κορδέλα. Ο ρόλος τους είναι να συγκρατούν στη θέση τους τα δυο μέρη της άρθρωσης και να παρέχουν στήριξη.
- Αρθρικός υμένας: Παράγει αρθρικό υγρό για τη λίπανση της άρθρωσης και την αποφυγή της τριβής.
Με την πάροδο του χρόνου, η φυσική φθορά μπορεί να επηρεάσει αυτά τα στοιχεία. Σταδιακά φθείρεται ο αρθρικός χόνδρος, οι μηνίσκοι εξασθενούν, οι σύνδεσμοι χάνουν την ελαστικότητά τους και όλα αυτά μαζί επηρεάζουν τη λειτουργία του γόνατος.
Επίσης, οι αλλαγές στην οστική πυκνότητα και τη μυϊκή μάζα είναι συχνές καθώς μεγαλώνουμε. Η οστική πυκνότητα τείνει να μειώνεται, καθιστώντας τα οστά πιο εύθραυστα και ευάλωτα σε κατάγματα. Η μυϊκή μάζα μπορεί να μειωθεί λόγω της μειωμένης σωματικής δραστηριότητας ή της φυσικής ατροφίας των μυών, μειώνοντας τη σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος και καθιστώντας την πιο επιρρεπή σε τραυματισμούς.
Πόνος στα γόνατα καθώς μεγαλώνουμε: που μπορεί να οφείλεται
Ο πόνος στα γόνατα είναι το πιο συχνό σύμπτωμα της φυσιολογικής φθοράς της άρθρωσης που προκαλεί η πάροδος του χρόνου. Οι αλλαγές που πραγματοποιούνται στα γόνατα με την ηλικία συχνά εκδηλώνονται ως συγκεκριμένα προβλήματα που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινή μας ζωή. Τα πιο συνηθισμένα είναι:
- Οστεοαρθρίτιδα: Η οστεοαρθρίτιδα είναι το πιο διαδεδομένο πρόβλημα στα γόνατα στον γηράσκοντα πληθυσμό. Προκαλείται από τη σταδιακή φθορά του αρθρικού χόνδρου που οδηγεί σε πόνο, οίδημα και δυσκαμψία στην άρθρωση του γόνατος. Στις αιτίες περιλαμβάνονται η κληρονομικότητα, παλιοί τραυματισμούς στην άρθρωση, αλλά και η επαναλαμβανόμενη καταπόνηση του γόνατος. Στα αρχικά στάδια της οστεοαρθρίτιδας τα συμπτώματα είναι ήπια και χαρακτηρίζονται απλά ως ενοχλήσεις από τους ασθενείς. Ωστόσο, αν μείνουν χωρίς αντιμετώπιση, τα συμπτώματα μόνο θα επιδεινώνονται μέχρι να φθάσουν να επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες.
- Ρήξεις Μηνίσκου: Αυτό που εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου είναι η δομή των μηνίσκων. Καθώς λειτουργούν ως απορροφητές κραδασμών στην άρθρωση του γόνατος, γίνονται ευάλωτοι σε ρήξεις που μπορεί να προκληθούν από ξαφνικές περιστροφικές κινήσεις ή εκφυλιστικές αλλαγές. Η κληρονομικότητα και οι προηγούμενοι τραυματισμοί στο γόνατο αποτελούν και σε αυτή την περίπτωση προδιαθεσικούς παράγοντες. Τα συμπτώματα της ρήξη μηνίσκου είναι πόνος, οίδημα, αίσθηση αστάθειας στο γόνατο και αδυναμία εκτέλεσης ορισμένων κινήσεων της άρθρωσης και πιθανώς μπλοκάρισμα των κινήσεων του γόνατος με αδυναμία πλήρους έκτασης.
- Τενοντίτιδα και Θυλακίτιδα: Η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί στους τένοντες (τενοντίτιδα) που συνδέουν τους μύες με τα οστά ή στον αρθρικό θύλακο (θυλακίτιδα) των αρθρώσεων. Αυτές οι καταστάσεις προκαλούν πόνο, οίδημα και κινητικά προβλήματα. Η τενοντίτιδα συχνά αναπτύσσεται λόγω επαναλαμβανόμενης καταπόνησης, ενώ η θυλακίτιδα μπορεί να προκύψει από πίεση ή τραύμα στην άρθρωση του γόνατος.
Οι αλλαγές στα γόνατα λόγω ηλικίας είναι αναπόφευκτες, αλλά με την κατάλληλη φροντίδα και άμεση αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, μπορούμε να διατηρήσουμε την κινητικότητά μας και να αποφύγουμε την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας.
Χρειαζόμαστε τον ορθοπαιδικό μας καθώς μεγαλώνουμε;
Το να αναζητήσουμε τις συμβουλές ενός ορθοπαιδικού από τη στιγμή που θα εμφανιστεί πόνος στα γόνατα και άλλα «ύποπτα» συμπτώματα μόνο ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί. Οι ορθοπαιδικοί είναι οι σύμμαχοί μας στη διαχείριση των αλλαγών στα γόνατα που προκαλεί η γήρανση, αφού είναι αυτοί που θα μας ενημερώσουν για το ευρύ φάσμα διαθέσιμων θεραπειών και παρεμβάσεων που υπάρχουν και στοχεύουν στη μείωση του πόνου, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Συντηρητικές θεραπείες για την αντιμετώπιση του πόνου στα γόνατα και των άλλων προβλημάτων που προκαλούνται από τη γήρανση
Ο πόνος στα γόνατα και τα άλλα προβλήματα που προκαλούνται από τη γήρανση τις περισσότερες φορές μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με συντηρητικές θεραπείες. Οι συχνότερες που συστήνονται είναι:
- Φαρμακευτική Αγωγή
Η μείωση του πόνου και της φλεγμονής επιτυγχάνεται με τη χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά ή ακόμη και ενέσεις κορτικοστεροειδών.
- Φυσικοθεραπεία, Άσκηση και Αποκατάσταση
Εξατομικευμένα προγράμματα ασκήσεων σχεδιασμένα από φυσικοθεραπευτές κατόπιν σύστασης από τον ορθοπαιδικό, βοηθούν στην ενίσχυση των μυών γύρω από την άρθρωση του γόνατος, βελτιώνουν τη σταθερότητα και αυξάνουν την ευλυγισία. Αυτές οι ασκήσεις δεν συμβάλλουν μόνο στη διαχείριση του πόνου, αλλά και στην πρόληψη περαιτέρω εκφυλισμού της άρθρωσης.
- Εναλλακτικές θεραπείες διαχείρισης πόνου
Εναλλακτικές μέθοδοι, όπως ο βελονισμός ή οι τεχνικές νευρικών αποκλεισμών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περαιτέρω ανακούφιση από τον πόνο.
- Ενέσιμες Θεραπείες
Ελάχιστα επεμβατικές διαδικασίες, όπως ενέσεις κορτικοστεροειδών, υαλουρονικού οξέος ή πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP), προσφέρουν αποτελεσματική ανακούφιση από τα συμπτώματα:- Κορτικοστεροειδή: Μειώνουν τη φλεγμονή και παρέχουν προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο, συνήθως για αρκετούς μήνες.
- Υαλουρονικό οξύ: Λιπαίνει την άρθρωση, μειώνοντας την τριβή και ενισχύοντας την άνεση κατά την κίνηση.
- PRP (Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια): Αξιοποιεί τα αιμοπετάλια του ίδιου του ασθενούς για την προώθηση της επούλωσης και τη μείωση της φλεγμονής στην άρθρωση του γόνατος.
Οι μη χειρουργικές λύσεις αποτελούν μια αποτελεσματική πρώτη γραμμή θεραπείας για την αντιμετώπιση του πόνου στα γόνατα και των άλλων προβλημάτων της άρθρωσης και συχνά καθυστερούν, αλλά και αποτρέπουν την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση.
