Πλαστική υποχονδρίου οστού (Subchondroplasty)
Ένα οστικό έλλειμμα του υποχονδρίου οστού συχνά αναφέρεται ως δοκιδώδες κάταγμα, οίδημα του μυελού (bone marrow edema) ή βλάβη του μυελού των οστών (bone marrow lesion). Οι παραπάνω αποτελούν όρους στην προσπάθεια περιγραφής μιας αλλοίωσης που παρατηρείται στην μαγνητική τομογραφία, που αντιπροσωπεύει μια ανώμαλη περιοχή ή ελάττωμα στο εσωτερικό του οστού. Οι οστικές αυτές αλλοιώσεις (bone marrow lesions) είναι ορατές σε μαγνητική τομογραφία αλλά όχι σε κανονική ακτινογραφία. Βρίσκονται συνήθως στο υποχόνδριο οστούν, την περιοχή κάτω από το φλοιώδες οστό κοντά σε μια άρθρωση. Μπορούν να φανούν μόνο σε συγκεκριμένες αλληλουχίες μαγνητικής τομογραφίας, όπως Τ2, που εμφανίζονται ως μια θολή λευκή περιοχή στο φόντο του πιο σκούρου οστού.
Δείτε την χειρουργική τεχνική στο κανάλι μας στο YouTube:
Η μικροσκοπική ανάλυση έδειξε ότι οι οστικές αυτές αλλοιώσεις αντιπροσωπεύουν μια επανορθωτική προσπάθεια του οργανισμού που περιβάλλει αυτές τις μικρές αλλοιώσεις στο υποχόνδριο οστούν, όπως τα μικροδοκιδικά κατάγματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι οστικές αυτές αλλοιώσεις είναι αποτέλεσμα τραυματισμού των οστών χωρίς φυσιολογική επούλωση. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα υπερφόρτισης από υπερβολική χρήση ή κακή μηχανική μιας άρθρωσης.
Οι συντηρητικές θεραπείες γιαυτές τις οστικές αλλοιώσεις περιλαμβάνουν φάρμακα για τον πόνο, χρήση νάρθηκα ακινητοποίησης, πατερίτσες και φυσικοθεραπεία. Ωστόσο, οι χρόνιες οστικές αλλοιώσεις που δεν ακολουθούν φυσιολογική πορεία επούλωσης θα απαιτήσουν θεραπεία. Οι ασθενείς με χρόνιες αλλοιώσεις στην άρθρωση του γόνατος μπορεί να έχουν ταχύτερη απώλεια χόνδρου και ενδέχεται να είναι πιο πιθανό να απαιτήσουν ολική αρθροπλαστική γόνατος.
Εάν αποτύχει η συντηρητική θεραπεία, η πλαστική του υποχονδρίου οστού (subchondroplasty) είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που πραγματοποιείται για την επιδιόρθωση συγκεκριμένων χρόνιων αλλοιώσεων γεμίζοντας τα με ένα υλικό υποκατάστασης. Το υποκατάστατο των οστών απορροφάται αργά και αντικαθίσταται με υγιές οστό που επιδιορθώνει το ελάττωμα των οστών με υποχώρηση επίσης του οιδήματος. Η πλαστική του υποχονδρίου οστού (subchondroplasty) μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνη της ή μαζί με άλλες αρθροσκοπικές επεμβάσεις.
Ιδανικός υποψήφιος
Οι ασθενείς με αλλοίωση του υποχόνδριου οστού (bone marrow lesion) μπορεί να ενδείκνυνται για πλαστική του υποχονδρίου οστού (subchondroplasty). Ενώ οι ενδείξεις μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς μεταξύ χειρουργών, οι καλύτεροι υποψήφιοι για αυτή την τεχνική παρουσιάζονται με μερικά ή όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
– Μεμονωμένη αλλοίωση υποχόνδριου οστού (έσω ή έξω περιφερικό μηριαίο ή εγγύς κνημιαίο κόνδυλο) αντί για διάχυτο οίδημα οστικού μυελού.
– Ελάχιστη έως ήπια βλάβη ή απώλεια χόνδρου (Outerbridge Βαθμός 2 ή λιγότερο προτιμώμενη, εστιακές περιοχές Βαθμού 3 περιστασιακά αποδεκτές, Βαθμός 4 συνήθως αντενδείκνυται)
– Ελάχιστη έως καθόλου γωνιακή παραμόρφωση (σημαντική παραμόρφωση σε ραιβότητα ή βλαισότητα στο γόνατο, για παράδειγμα, προβλέπει κακή πρόγνωση με πλαστική υποχονδρίου οστού και αντιμετωπίζεται καλύτερα με οστεοτομία, αρθροπλαστική γόνατος ή άλλες επιλογές)
– Χρόνιο ή επαναλαμβανόμενο μικροτραύμα και υπερφόρτιση υποχονδρίου οστού (αυτά είναι λιγότερο πιθανό να επουλωθούν από μόνα τους. Τα οξέα συμβάντα αλλοιώσεων υποχονδρίου οστού και οστικού μυελού ισοδύναμα με τις οστικές κακώσεις από οξείες βλάβες συχνότερα θεραπεύονται αυτόματα και δεν απαιτούν πλαστική υποχονδρίου οστού)
– Σχετικά φυσιολογικό βάρος (body mass index), σε ασθενείς με παχυσαρκία μπορεί να αντενδείκνυται
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες νεότερες τεχνολογίες και διαδικασίες, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αξιολογηθεί ο κάθε ασθενής σε ατομική βάση για να προσδιοριστεί καλύτερα εάν η πλαστική του υποχονδρίου οστού είναι η κατάλληλη επιλογή θεραπείας.
Πως γίνεται η πλαστική του υποχόνδριου οστού;
Ο στόχος είναι η αποκατάσταση του οστικού υποστρώματος με την εισαγωγή ενός ειδικού ανόργανου βιοδραστικού υλικού που έχει ως βάση το φωσφορικό ασβέστιο. Το υλικό αυτό υποστηρίζει δομικά την περιοχή που έχει πρόβλημα, ενώ παράλληλα απορροφάται και στη θέση του δημιουργείται νέο οστό από τον οργανισμό (επάγει δηλ. την παραγωγή οστού).
Ολόκληρη η διαδικασία της υποχονδροπλαστικής εκτελείται με ακτινοσκόπηση για να στοχεύσει με ακρίβεια τις χρόνιες οστικές αλλοιώσεις. Η ακτινοσκόπηση παρέχει στον χειρουργό διεγχειρητικές εικόνες ακτίνων Χ σε πραγματικό χρόνο της χειρουργικής περιοχής για να καθοδηγήσει τον χειρουργό. Πριν από τη διαδικασία, οι οστικές βλάβες διαγιγνώσκονται για πρώτη φορά σε T2 Fat Suppressed MRI (μαγνητική τομογραφία).
Για την πλαστική του υποχονδρίου οστού, πρώτα, στον ασθενή χορηγείται γενική ή ραχιαία αναισθησία. Η διαδικασία είναι ελάχιστα παρεμβατική, δηλαδή χωρίς τομή, και συνίσταται στην εισαγωγή του ειδικού αυτού υλικού στο οστό διαδερμικά μέσω μιας βελόνας, με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού ελέγχου ώστε να εντοπίζεται επακριβώς το σωστό σημείο εφαρμογής. Γι’αυτό και ονομάζεται «πλαστική του υποχονδρίου οστού» (Subchondroplasty®- SCP®) και εφαρμόζεται σε συνδυασμό με αρθροσκόπηση της άρθρωσης, με σκοπό να διαπιστωθεί η ακεραιότητα του αρθρικού χόνδρου, αλλά και να καθαριστεί από τυχόν υπολείμματα, ή άλλα συγκρίματα που ενδεχομένως εισήλθαν ενδοαρθρικά κατά τη διαδικασία. Το υλικό είναι μακροπορώδες νανο-κρυσταλλικό με σκοπό να έχει αυξημένη επιφάνεια επαφής για να εισχωρούν τα κύτταρα εντός του και τελικά να αντικαθίσταται σταδιακά από το οστό του ασθενούς. Αποτελεί προϊόν παρασκευής με τη βοήθεια υψηλής τεχνολογίας ώστε να είναι σε ενέσιμη μορφή, ενώ κατά την εισαγωγή του στο ανθρώπινο σώμα στερεοποιείται μετά από 10 λεπτά παραμονής του σε θερμοκρασία σώματος (37 βαθμοί Κελσίου). Η κρυσταλλοποίησή του είναι ισόθερμη, δηλ. αναπτύσσει μεγάλη θερμοκρασία και έτσι δεν προκαλεί τοπική νέκρωση στους γύρω ιστούς. Οι μηχανικές του ιδιότητες είναι συγκρίσιμες με αυτές του φυσιολογικού σπογγώδους οστού και έτσι επιτρέπεται η πλήρης φόρτιση της πάσχουσας περιοχής του οστού. Το σετ παρασκευής είναι μιας χρήσης και περιλαμβάνει ειδικές βελόνες για τις αντίστοιχες περιοχές του σώματος.
Οι ασθενείς συνήθως υποβάλλονται σε θεραπεία ως εξωτερικοί ασθενείς, επιστρέφοντας στο σπίτι την ίδια ημέρα της επέμβασης. Κάποιος ήπιος πόνος και δυσφορία στη χειρουργική περιοχή βιώνεται συνήθως για 1-2 ημέρες μετά τη διαδικασία. Θα συνταγογραφηθούν φάρμακα για τον πόνο για τη διαχείριση του πόνου. Για τους περισσότερους ασθενείς, η πλαστική του υποχονδρίου οστού δεν επηρεάζει τη διάρκεια της ανάρρωσης ή τους περιορισμούς μετά τη χειρουργική επέμβαση. Οι περισσότεροι ασθενείς επιτρέπεται να φορτίζουν το χειρουργημένο σκέλος στα όρια ανοχής του πόνου μετά από χειρουργική επέμβαση με πατερίτσες για υποστήριξη και να συμμετέχουν στη φυσιοθεραπεία ως μέρος του πρωτόκολλου αρθροσκόπησης. Στην περίπτωση αρθροσκόπησης γόνατος με ταυτόχρονη μερική μηνισκετομή, η ανάρρωση είναι συχνά 2-3 εβδομάδες ενώ για συρραφή μηνίσκου 4-6 εβδομάδες. Αυτές οι μεταβλητές περίοδοι αποκατάστασης δεν εξαρτώνται από τη επέμβαση της πλαστικής του υποχονδρίου οστού, η οποία σπάνια είναι ο περιοριστικός παράγοντας στην αποκατάσταση, αλλά μάλλον οι άλλες θεραπευτικές επεμβάσεις που εκτελούνται ταυτόχρονα πχ μηνισκεκτομή, η οποία μπορεί να απαιτεί περαιτέρω προστασία και αποφόρτιση του χειρουργημένου σκέλους.
Για τις πρώτες 48-72 ώρες μετά τη πλαστική του υποχονδρίου οστού, οι ασθενείς συχνά θα βιώσουν πόνο στη χειρουργική περιοχή. Ανάπαυση, αποφόρτιση, παγοθεραπεία και ανύψωση σκέλους είναι συχνά χρήσιμα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου καθώς και η κατάλληλη αναλγητική αγωγή. Αρχικά συνιστάται η χρήση βακτηριών μασχάλης και στην συνέχεια επιτρέπεται η φόρτιση στα όρια του πόνου. Όπως με σχεδόν κάθε άλλη χειρουργική επέμβαση, η σωστή μετεγχειρητική φυσιοθεραπεία είναι κρίσιμη για την επιτυχία της χειρουργικής επέμβασης και ένα βέλτιστο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα
Πλεονεκτήματα της πλαστικής υποχόνδριου οστού
Είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που δεν απαιτεί νοσηλεία και η οποία γίνεται ως εξωτερικός ασθενής. Ο ασθενής συνήθως εξέρχεται του Νοσοκομείου την ίδια ημέρα με τη χειρουργική επέμβαση.
Σε σύγκριση με πιο επεμβατικές χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η ολική αρθροπλαστική γόνατος, μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη ανάρρωση και ταχύτερη επιστροφή στις κανονικές δραστηριότητες.
Δεν εμποδίζει την ολική αρθροπλαστική του γόνατος εάν απαιτείται στο μέλλον.
Συχνά οδηγεί σε σημαντική ανακούφιση από τον πόνο και αποκατάσταση της λειτουργίας σε ασθενείς με συμπτωματικές αλλοιώσεις υποχόνδριου οστού.
Μπορεί με την μέθοδο αυτή να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας;
Οι αλλαγές στο υποχόνδριο οστούν αναγνωρίζονται ως σημαντικός παράγοντας στην διαδικασία εξέλιξης της οστεοαρθρίτιδας. Αλλοιώσεις του μυελού των οστών (bone marrow lesions) ή οστικό οίδημα μυελού (bone edema) χαρακτηρίζονται από ιστολογική αλλοίωση της δομής του υποχόνδριου οστού, η οποία μπορεί προοδευτικά να παρουσιάσει πόνο, παραμόρφωση της επιφάνειας των αρθρώσεων και επιταχυνόμενη εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας. Οι ιστολογικές αλλαγές δεν περιορίζονται μόνο στο οίδημα, αλλά περιλαμβάνουν επίσης ίνωση, νέκρωση
μυελού των οστών, μικροκατάγματα των δοκίδων του υποχόνδριου οστού και ανεπαρκής επιμετάλλωση, για να σχηματιστεί τελικά ένα οστό με μη φυσιολογικά χαρακτηριστικά (abnormal bone remodeling)
Η ταχεία εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας είναι συχνή σε ασθενείς με αλλοιώσεις του μυελού, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα αρθροπλαστικής γόνατος (TKA) έως και 9 φορές εντός 3 ετών. Η αναζήτηση θεραπειών ικανών να μεταβάλουν την εξέλιξη μιας βλάβης του υποχόνδριου οστού καθίσταται σημαντική για την διατήρηση της άρθρωσης του γόνατος.
Η έγχυση φωσφορικού ασβεστίου συνίσταται σε χρήση ενός συνθετικού οστικού υποκατάστατου με βάση το φωσφορικό ασβέστιο στην περιοχή της βλάβης του οστικού μυελού στο υποχόνδριο οστούν. Στοχεύει στη βελτίωση της δομής της ποιότητας του προσβεβλημένου υποχόνδριου οστού και παρέχει τοπική αναδιαμόρφωση των οστών (local bone remodelling), επιδιώκοντας να αποτρέψει την εξέλιξη της οστικής βλάβης και την τελική κατάληξη σε οστεοαρθρίτιδα.
Τμήμα Ισχίου & Γόνατος Metropolitan General, EKA-ESSKA Training Center
Ιατρείο: Άντερσεν 4Γ & Μωραΐτη 93 Νέο Ψυχικό, 11525
210-6106292, 6973034102, 6972802458
www.roidisnt.gr
Τμήμα Ισχίου & Γόνατος Metropolitan General
Tο Τμήμα Γόνατος και Ισχίου του Metropolitan General είναι εκπαιδευτικό κέντρο της ΕΚΑ (European Knee Associates) με διεθνή αναγνώριση. Εχει δημιουργηθεί με στόχο να παρέχει τις πιο πρωτοποριακές και σύγχρονες θεραπευτικές προτάσεις σε προβλήματα γόνατος και ισχίου. Στόχος μας η παροχή υψηλής ποιότητας ιατρικής φροντίδας στους ασθενείς μας που συμβαδίζει με τα πιο σύγχρονα διεθνή πρωτόκολλα. Το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, η εικοσαετής και πλέον χειρουργική μας εμπειρία στην Ελλάδα και σε επιλεγμένα κέντρα τόσο της Αμερικής όσο και της Ευρώπης καθώς και η συνεχής αναζήτηση νέων καινοτόμων αλλά και αξιόπιστων λύσεων και τεχνικών στον χώρο των αρθροπλαστικών γόνατος και ισχίου, μας έχει οδηγήσει στην ευχάριστη θέση να έχουμε εισάγει στην Ορθοπαιδική Χειρουργική στον Ελληνικό χώρο πολλαπλές νέες λύσεις και χειρουργικές τεχνικές!
Το Τμήμα διευθύνεται από τον Δρ. Ροΐδη Θ. Νικόλαο, MD, PhD, DSc, με μακροχρόνια μετεκπαίδευση και προϋπηρεσία σε θέσεις υψηλής ευθύνης σε κέντρα αριστείας τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού (Αμερική & Αγγλία):
- Orthopaedic Trauma Fellowship, LA County Hospital, University of Southern California (USC), Los Angeles, USA (2000 – 2001)
- Adult Reconstruction Fellowship, Arthritis & Joint Implant Surgery, University Hospital, University of Southern California (USC), Los Angeles, USA (2001 – 2002)
- τ. Επιμελητής Β ΕΣΥ, Ορθοπαιδική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (2002 – 2008)
- Consultant, Heartlands NHS Trust, West Midlands, Birmingham, UK (2008)
- τ. Διευθυντής ΕΣΥ, Γ Ορθοπαιδικό Τμήμα, Νοσοκομείο ΚΑΤ (2008 – 2017)
Το Τμήμα εξειδικεύεται στην διενέργεια αρθροπλαστικών γόνατος και ισχίου ελάχιστης επεμβατικότητας (MIS) και ταχείας κινητοποίησης ημερήσιας νοσηλείας (fast track) με χρήση σύγχρονων ρομποτικών συστημάτων (ROSA & MAKO) ή ψηφιακών συστημάτων πλοήγησης (computer navigation, KneeAlign2, Orthokey) καθώς και αναθεωρήσεις αρθροπλαστικών γόνατος και ισχίου (hip and knee revision surgery).
Άδεια ασθενών για προβολή στο διαδίκτυο.
