Γράφει ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Δρ. Ροΐδης Θ. Νικόλαος
Διάφοροι μυοσκελετικοί ιστοί μπορεί να μολυνθούν, προκαλώντας ποικίλα κλινικά προβλήματα. Οι υποκείμενες αιτίες και οι βασικές αρχές της διαχείρισης είναι παρόμοιες, ανεξάρτητα από τον σχετικό ιστό. Παραθέτουμε ορισμένα στοιχεία για το πώς μολύνονται οι ιστοί και την κλινική παρουσίαση και τις αρχές που διέπουν τη διαχείριση αυτών των συνθηκών.
Παθολογία της μυοσκελετικής λοίμωξης
Αναφερόμαστε αποκλειστικά σε βακτηριακή λοίμωξη. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, οι μυκητιασικές λοιμώξεις είναι σημαντικές, αλλά, παρόλα αυτά, είναι σχετικά ασυνήθιστες. Οι μυοσκελετικές λοιμώξεις συμβαίνουν είτε με αιματογενή εξάπλωση (δηλαδή μέσω της κυκλοφορίας του αίματος) είτε με άμεσο εμβολιασμό μέσω ανοιχτών τραυμάτων ή δερματικών αλλοιώσεων. Τα βακτήρια μπορεί να προέρχονται από μια εδραιωμένη μόλυνση αλλού (για παράδειγμα, στην αναπνευστική οδό) ή απλά να κυκλοφορούν στην κυκλοφορία του αίματος. Η παρουσία βακτηριδίων στην κυκλοφορία (βακτηριαιμία) δεν οδηγεί συνήθως σε μόλυνση ούτε στην κυκλοφορία του αίματος (σηψαιμία) ή σε τοπική περιοχή, όπως μια άρθρωση. Δεν είναι ασυνήθιστο τα βακτήρια να κυκλοφορούν στο αίμα χωρίς να είναι σε θέση να δημιουργήσουν εστία μόλυνσης.
Η μόλυνση εμφανίζεται όταν ο μολυσματικός οργανισμός υπάρχει σε επαρκείς ποσότητες και με επαρκή μολυσματικότητα για να ξεπεράσει τους αμυντικούς μηχανισμούς του σώματος. Αυτά τα τελευταία περιλαμβάνουν τα φυσικά εμπόδια, τη μη ειδική φλεγμονώδη απόκριση καθώς και ειδικές ανοσολογικές αποκρίσεις. Υπάρχει, επομένως, μια ισορροπία μεταξύ αντίστασης ξενιστή και λοίμωξης. Οι οργανισμοί που κανονικά θεωρούνται ότι έχουν χαμηλή λοιμογόνο δράση μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις όταν διακυβεύεται η ανοσολογική προστασία του ξενιστή. Ορισμένοι ιστοί και περιοχές είναι πιο επιρρεπείς σε αποικισμό βακτηρίων από άλλους. Αυτές περιλαμβάνουν τις μεταφυσικές περιοχές των μακριών οστών.
Αυτό οφείλεται στην αγγειακή διάταξη σε αυτές τις περιοχές, όπου οι αιχμηρές βρόχοι των τριχοειδών αγγείων προδιαθέτουν σε βακτηριακή εναπόθεση. Άλλοι ευαίσθητοι ιστοί περιλαμβάνουν οποιοδήποτε οστό ή μυ που έχει υποστεί βλάβη ή διαφορετικά έχει μειωμένη παροχή αίματος. Ο συνηθέστερος οργανισμός που εμπλέκεται στην μυοσκελετική λοίμωξη είναι ο Staphylococcus aureus, ακολουθούμενος σε συχνότητα από είδη Streptococcus.
Κλινική παρουσίαση μυοσκελετικής λοίμωξης
Σε γενικές γραμμές, η οξεία λοίμωξη συνοδεύεται από συστηματική ανταπόκριση, συμπεριλαμβανομένου πυρετού, κακουχίας και ταχυκαρδίας, αν και αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να μην είναι εμφανή σε νεογνά. Με την αυξανόμενη σοβαρότητα της λοίμωξης και την παρουσία βακτηριακών προϊόντων στην κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να υπάρχουν ρίγη και σημάδια σοκ (σηπτικό σοκ). Καθώς αναπτύσσεται ένα απόστημα, ο πυρετός είναι κλασικά ένας μεταβαλλόμενος πυρετός, με κορυφές υψηλής θερμοκρασίας που αντιστοιχούν στην απελευθέρωση βακτηριακών τοξινών στην κυκλοφορία του αίματος.
Η περιοχή της μόλυνσης θα δείξει τα κλασσικά σημάδια της λοίμωξης, με τοπική αύξηση θερμότητας, ερυθρότητα, οίδημα και ευαισθησία. Αυτά τα σημεία θα είναι πιο εμφανή στις μολύνσεις των ιστών κοντά στην επιφάνεια και, αντίθετα, θα είναι δύσκολο να προκληθούν σε βαθιές θέσεις, όπως η άρθρωση του ισχίου. Ο ασθενής θα παραπονιέται για πόνο και θα είναι απρόθυμος να μετακινήσει το επηρεασμένο μέρος (αποκαλούμενη ψευδο-παράλυση). Η ψευδο-παράλυση ιδιαίτερα σε βρέφη είναι ύποπτη όταν υπάρχει έλλειψη αυθόρμητων κινήσεων ενός άκρου. Αυτό είναι συχνά το μόνο σύμπτωμα που μπορεί να αναφέρει η μητέρα. Τυπικά, ο αριθμός των λευκών κυττάρων θα αυξηθεί, με ουδετεροφιλία στην οξεία βακτηριακή λοίμωξη.
Θα αυξηθούν οι φλεγμονώδεις δείκτες, όπως ο ρυθμός καθίζησης των ερυθροκυττάρων (ESR) και η πρωτεΐνη οξείας φάσης, η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP). Αυτοί οι δείκτες μπορεί να είναι χρήσιμοι για την παρακολούθηση της εξέλιξης της λοίμωξης που έχει υποστεί αγωγή. Οι ενδείξεις για διαγνωστική απεικόνιση ποικίλλουν ανάλογα με τους ειδικούς τύπους μυοσκελετικής μόλυνσης.
Αρχές διαχείρισης της μυοσκελετικής λοίμωξης
Στο μέτρο του δυνατού, πρέπει να αναγνωρίζεται ο αιτιολογικός οργανισμός και να επιβεβαιώνονται οι ευαισθησίες του στα αντιβιοτικά. Οι καλλιέργειες αίματος μπορεί να είναι θετικές κατά τη διάρκεια μίας βακτηριακής φάσης, αλλά ιδανικά θα πρέπει να ληφθεί υλικό από το σημείο της λοίμωξης για καλλιέργεια και ευαισθησία πριν από την έναρξη οποιασδήποτε αντιβιοτικής θεραπείας. Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι σε ένα ποσοστό ασθενών δεν μπορούν να καλλιεργηθούν μικροοργανισμοί και σε τέτοιες καταστάσεις η θεραπεία δεν πρέπει να καθυστερεί. Στα αρχικά στάδια της μόλυνσης, μόνο τα αντιβιοτικά μπορεί να επαρκούν για τον έλεγχο και την εξάλειψη της λοίμωξης. Αρχικά, αυτές πρέπει να χορηγούνται ενδοφλεβίως για να επιτευχθούν επαρκή επίπεδα αντιβιοτικών στους σχετικούς ιστούς.
Το προσβεβλημένο μέρος πρέπει να αποφορτίζεται και να υποστηρίζεται με κηδεμόνα ή νάρθηκα, εάν είναι απαραίτητο, και να έχει συνταγογραφηθεί η απαιτούμενη αναλγησία όπου είναι απαραίτητο. Τα αντιβιοτικά από μόνα τους δεν θα θεραπεύσουν τη μυοσκελετική λοίμωξη σε οποιοδήποτε σημείο μόλις δημιουργηθεί σχηματισμός αποστήματος ή όπου πύον συσσωρεύεται σε σημαντικούς όγκους. Υπό αυτές τις συνθήκες υποδεικνύεται η παροχέτευση.
Η απλή αναρρόφηση και έκπλυση μιας εμπλεκόμενης άρθρωσης μπορεί να είναι το μόνο που είναι απαραίτητο, αλλά θα χρειαστεί ανοικτή χειρουργική επέμβαση και πιο ριζοσπαστικά μέτρα για τη λοίμωξη των οστών. Μετά από μια κατάλληλη περίοδο ανάπαυσης και προστασίας, η κινητοποίηση, με τη βοήθεια της φυσιοθεραπείας, θα είναι απαραίτητη για να αποκατασταθεί το εύρος της κίνησης των αρθρώσεων και της μυϊκής δύναμης και να ελαχιστοποιηθεί η οστεοπόρωση στα προσβεβλημένα οστά.
Στο κανάλι μου στο youtube μπορεί κανείς να δεί όλες τις σύγχρονες τεχνικές.
