Γράφει ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Δρ. Ροΐδης Θ. Νικόλαος
Οι συνηθέστερες μέθοδοι αντιμετώπισης των χόνδρινων βλαβών είναι:
- Aρθροσκοπικός καθαρισμός
- Μικροκατάγματα (nano fx)
- Χονδροπλαστική
- Mεταμόσχευση χονδροκυττάρων
- Πλαστική δίκην μωσαϊκού (mosaicplasty)
- Oστεοχόνδρινα αλλομοσχεύματα (OATS)
- Oστεοτομία
- Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική
- Oλική αρθροπλαστική
Η αρθροσκοπική έκπλυση (lavage) έχει ως σκοπό την αφαίρεση των προϊόντων φθοράς του αρθρικού χόνδρου. Ενδείκνυται μόνο όταν υπάρχουν μηχανικά συμπτώματα όπως είναι η εμπλοκή του γόνατος και η αποτελεσματικότητα είναι βραχυχρόνια. Οι τεχνικές των μικροκαταγμάτων στηρίζονται στο φαινόμενο αυτόματης επούλωσης των ελλειμμάτων του χόνδρου όταν γίνει τραυματισμός του υποχόνδριου οστού. Ο ιστός που δημιουργείται δεν είναι όμως ο φυσιολογικός υαλοειδής χόνδρος αλλά υποδεέστερης ποιότητας ινώδης χόνδρος. Με την τεχνική των μικροκαταγμάτων προκαλούνται μικρές οπές στο οστό στην περιοχή του ελείμματος προκειμένου να διεγερθεί το υποχόνδριο οστό και να δημιουργηθεί έτσι ινοχόνδρος ο οποίος θα καλύψει το έλλειμμα. Στην μεταμόσχευση, χονδροκύτταρα λαμβάνονται από υγιείς περιοχές του γόνατος, καλλιεργούνται και πολλαπλασιάζονται στο εργαστήριο και στη συνέχεια εμφυτεύονται με διάφορους τρόπους στην περιοχή του χόνδρινου ελλείμματος.
Η επέμβαση αυτή είναι όμως εφικτή μόνο για την κάλυψη μικρών εντοπισμένων ελλειμμάτων χόνδρου και όχι για την αντικατάσταση του χόνδρου που απουσιάζει σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα. Τα μεταμοσχευμένα χονδροκύτταρα παράγουν έναν ιστό που μοιάζει με υαλοειδή χόνδρο. Κατά τη μεταμόσχευση χονδροκυττάρων υγιή κύτταρα αρθρικού χόνδρου λαμβάνονται αρθροσκοπικά από μία μη φορτιζόμενη περιοχή του γόνατος (αριστερά). Τα κύτταρα αυτά καλλιεργούνται και πολλαπλασιάζονται με ειδικό τρόπο και στη συνέχεια εμφυτεύονται με δεύτερη χειρουργική επέμβαση στην περιοχή της αρθρικής επιφάνειας που παρουσιάζει το έλλειμμα (δεξιά). Με την τεχνική πλαστικής δίκην μωσαικού το χόνδρινο έλλειμα καθαρίζεται και μετρώνται οι διαστάσεις του.
Στη συνέχεια λαμβάνεται ένας κύλινδρος οστού και χόνδρου από μία μη φορτιζόμενη επιφάνεια του γόνατος και ο κύλινδρος εμφυτεύεται στην θέση του ελλείμματος. Πλεονέκτημα της τεχνικής είναι ότι μεταφέρεται άμεσα στην εστία του προβλήματος υγιής ιστός ενώ βασικό μειονέκτημα είναι η νοσηρότητα από την λήψη του οστεοχόνδρινου κυλίνδρου.
Κύλινδροι οστού με χόνδρου λαμβάνονται από περιοχές του γόνατος που δεν φορτίζονται (στο κέντρο του σχήματος) και μεταφέρονται σε φορτιζόμενες περιοχές που παρουσιάζουν σημαντικά ελλείμματα της αρθρικής επιφάνειας συνήθως τραυματικής προέλευσης (στον έσω μηριαίο κόνδυλο στο σχήμα). Στην τεχνική χρήσης αλλομοσχευμάτων, οστεοχόνδρινα τεμάχια λαμβάνονται από δότες με σκοπό την αποκατάσταση μεγάλων ελλειμμάτων. Πλεονέκτημα είναι η απεριόριστη διαθεσιμότητα σε σχήμα και μεγεθών οστεοχόνδρινων τεμαχίων. Μειονέκτημα είναι το αυξημένο κόστος και ο μικρός κίνδυνος μετάδοσης νόσων.
Όταν τα χόνδρινα ελλείμματα είναι μεγάλα ή συνυπάρχει αρθρίτιδα οι οστεοτομίες στην περιοχή του γόνατος βοηθούν στην καθυστέρηση της εξέλιξης της πάθησης. Με την οστεοτομία αλλάζει ο άξονας φόρτισης του άκρου από περιοχές που έχουν πρόβλημα σε άλλες περιοχές φυσιολογικές. Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος χρησιμοποιείται σε εντοπισμένες και σχετικά εκτεταμένες βλάβες στο έσω διαμέρισμα της άρθρωσης του γόνατος. Όταν οι βλάβες είναι πολύ μεγάλες σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας ή όταν η αρθρίτιδα είναι πολύ εκτεταμένη έχει απόλυτη ένδειξη η ολική αρθροπλαστική γόνατος.
Στο κανάλι μου στο youtube μπορεί κανείς να δεί όλες τις σύγχρονες τεχνικές.
