Γράφει ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Δρ. Ροΐδης Θ. Νικόλαος
Τι είναι η ρήξη στροφικού πετάλου του ώμου;
Το Στροφικό Πέταλο του Ώμου, είναι ένα από τα πλέον σημαντικά μέρη της άρθρωσης. Αποτελείται από τους μύες (υπερακάνθιος, υπακάνθιος, υποπλάτιος) και τους τένοντές τους που με τη δράση τους εκτελούν τις περισσότερες κινήσεις του ώμου αλλά και συγκρατούν την άρθρωση στη θέση της (την κεφαλή του βραχιονίου μέσα στην ωμογλήνη).
Ποια είναι τα κυριότερα αίτια;
Ο τραυματισμός του πετάλου, όπως μια μερική ή ολική ρήξη (σχισμή), μπορεί να είναι οξύς και να οφείλεται σε μια πτώση πάνω στο τεντωμένο μας χέρι ή προοδευτικός και χρόνιος, συνήθως λόγω καταπόνησης από επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, η συνηθέστερη αιτία είναι η εκφύλιση (φθορά) των τενόντων.
Κάποιες φορές, η βλάβη σχετίζεται με χρόνιες φλεγμονές είτε των ίδιων των τενόντων (τενοντίτιδες) είτε του θυλάκου της άρθρωσης (θυλακίτιδα/μπουρσίτιδα).
Ποια είναι τα συμπτώματα της πάθησης;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα μιας ρήξης, είναι πόνος στην περιοχή του ώμου (που επιμένει), πόνος που ενοχλεί στον ύπνο (ειδικά όταν προσπαθούμε να κοιμηθούμε προς την πάσχουσα πλευρά), περιορισμός στις κινήσεις του ώμου (ιδιαίτερα στην προσπάθεια να φέρουμε το χέρι πάνω από το ύψος του ώμου, πάνω από το κεφάλι μας) με αίσθηση σαν να «τρίβεται» η άρθρωση (πολλές φορές με αισθητούς ήχους από αυτή) και αδυναμία των μυών που έχουν τραυματιστεί.
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς μεταξύ τους, ακόμα και όλα μαζί και συνήθως συνδέονται με χρονιότητα μιας ρήξης. Εννοείται πως μετά από έναν οξύ τραυματισμό, θα υπάρξει μια αρχική περίοδος με έντονο πόνο, οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή του ώμου με περιορισμό της κίνησης, την οποία θα ακολουθήσει βελτίωση καθώς η αρχική κάκωση θα υποχωρήσει και στη συνέχεια θα κάνουν την εμφάνισή τους τα συμπτώματα της χρόνιας βλάβης.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Για τη διάγνωση της πάθησης, ο Ιατρός σας αρχικά θα ακούσει το ιστορικό σας (πότε και πως ξεκίνησαν τα συμπτώματα, πόσο καιρό διαρκούν, αν είναι σταθερά ή παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις). Στη συνέχεια θα προχωρήσει στην κλινική εξέταση, με εκτίμηση της γενικής κατάστασης του ώμου σας καθώς και πιο εξειδικευμένα στην εντόπιση των πιο επώδυνων σημείων του, την αξιολόγηση των φυσιολογικών κινήσεων (σε εύρος και δύναμη) της άρθρωσης καθώς και του περιορισμού που μπορεί να υπάρχει.
Συμπληρωματικά, θα χρειαστεί μια σειρά από διαγνωστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες για την απεικόνιση των οστών της άρθρωσης, MRI-μαγνητική τομογραφία για την εκτίμηση των μυών, των τενόντων και των υπόλοιπων «μαλακών» ιστών, υπέρηχος σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις), που θα βοηθήσουν στην ακριβή απεικόνιση των πιθανών βλαβών (όχι μόνο του πετάλου), στον εντοπισμό της θέσης τους καθώς και στην αξιολόγηση του βαθμού τους.
Όταν ολοκληρωθεί η εξέταση και ο Ιατρός σας έχει σχηματίσει μια ολοκληρωμένη άποψη για τις αιτίες και την σοβαρότητα της πάθησής σας, θα σας ενημερώσει για τις πιθανές θεραπευτικές επιλογές.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αρχική αντιμετώπιση της πάθησης είναι συντηρητική. Συστήνεται ανάπαυση του πάσχοντος ώμου με χρήση πιθανόν ανάρτησης («κρέμασμα», σε έναν «φάκελο») για κάποιο χρονικό διάστημα, παράλληλα με τη χορήγηση κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής (παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη χάπια).
Σε περιπτώσεις αρκετά έντονου πόνου, υπάρχει η δυνατότητα να γίνει έγχυση κορτιζόνης (σε συνδυασμό με κάποιο τοπικό αναισθητικό για γρήγορη ανακούφιση, μέχρι να αρχίσει η πιο αργή αλλά παρατεταμένη δράση της κορτιζόνης) απευθείας μέσα στην άρθρωση, συνήθως στο σημείο που εντοπίζεται πιο έντονος ο πόνος (και συνδέεται με την εντόπιση της κύριας βλάβης).
Μετά τα αρχικά αυτά μέτρα και την ύφεση της έντονης συμπτωματολογίας πολλές φορές είναι χρήσιμο κάποιο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας, παράλληλα με κατάλληλες ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της περιοχής.
Αν τα συντηρητικά μέρα δεν αποδώσουν (ή εξαρχής, αν η βλάβη είναι αρκετά σοβαρή ώστε να το απαιτεί), πιθανότατα να απαιτηθεί χειρουργική αποκατάσταση. Η κατάλληλη κατά περίπτωση επέμβαση γίνεται σύγχρονα μόνο αρθροσκοπικά μιας και υπάρχει εξαιρετική πρόοδος τα τελευταία χρόνια τόσο στα αρθροσκοπικά υλικά και εργαλεία όσο και στις χειρουργικές τεχνικές αποκατάστασης (με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων τα οποία εισέρχονται στην περιοχή της βλάβης διαμέσου μικρών οπών λίγων χιλιοστών).
Ανάλογα με την εντόπιση και το βαθμό των βλαβών, ο Ιατρός σας έχει τη δυνατότητα να «καθαρίσει» την άρθρωση (απομακρύνοντας τους φθαρμένους ιστούς που μπορεί να περιορίζουν την κίνηση ή να προκαλούν πόνο), να αποκαταστήσει τις ρήξεις (ράβοντας απευθείας τις μικρές σχισμές ή χρησιμοποιώντας κατάλληλα συνθετικά υλικά και τεχνικές όταν αυτές είναι αρκετά μεγάλες) καθώς και να διορθώσει τυχόν φυσιολογικές παραλλαγές στην ανατομία της άρθρωσης (όπως για παράδειγμα κάποια οστική προεξοχή πάνω στην οποία ένας τένοντας τρίβεται κατά την κίνησή του) που συνέβαλαν στην εμφάνιση ή στην επιδείνωση της αρχικής βλάβης.
Συχνές ερωτήσεις για τη ρήξη στροφικού πετάλου του ώμου
Πότε είναι επιβεβλημένο το χειρουργείο;
Η χειρουργική επέμβαση θεωρείται επιβεβλημένη σε περιπτώσεις όπου τεκμηριώνετε μετά τον διαγνωστικό έλεγχο (μαγνητική τομογραφία ή υπέρηχος) ρήξη τενόντων στροφικού πετάλου και ο ασθενής αναφέρει σημαντική συμπτωματολογία. Μικρές ρήξεις (<50% του πάχους του τένοντα) μπορούν να αντιμετωπισθούν αρχικά συντηρητικά και στην συνέχεια κατά περίπτωση σε συνδυασμό με τις λειτουργικές ανάγκες του ασθενούς και την συμπτωματολογία του. Σε μαζικές ρήξεις των τενόντων θεωρείται επιβεβλημένη η χειρουργική αντιμετώπιση διότι χωρίς χειρουργική παρέμβαση θα οδηγηθούμε σε αρθροπάθεια στροφικού πετάλου που εν γένει απαιτεί βαρύτερες χειρουργικές επεμβάσεις αποκατάστασης (ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου).
Θεωρείται σημαντικό να γνωρίζουν οι ασθενείς ότι η σημαντική παραμέληση της χειρουργικής αποκατάστασης οδηγεί σε μυϊκή ατροφία και λιπώδη εκφύλιση των τενόντων και των μυών με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η αρθροσκοπική συρραφή και αποκατάσταση μετά από ικανό χρονικό διάστημα που η βλάβη έχει παραμεληθεί.
Συστήνεται λοιπόν η συνεχής και τακτική παρακολούθηση από τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται έγκαιρα οι ρήξεις του στροφικού πετάλου του ώμου.
Εφόσον επιλέξω το χειρουργείο θα έχω αντιμετωπίσει οριστικά το πρόβλημά μου;
Η αρθροσκοπική αποκατάσταση και συρραφή με άγκυρες αποτελεί την επιβεβλημένη διεθνώς λύση. Ανοικτές επεμβάσεις έχουν διεθνώς εγκαταλειφθεί και η αποκατάσταση σήμερα γίνεται μόνο αρθροσκοπικά. Τα ποσοστά επιτυχίας εξαρτώνται από την βαρύτητα και χρονιότητα της βλάβης, τον αριθμό των συμμετεχόντων τενόντων, την ηλικία και την βιολογική κατάσταση του ασθενούς. Η αποκατάσταση των ασθενώς είναι εν γένει πολύ ικανοποιητική, με πλήρη αποκατάσταση εντός 1-3 μηνών κατά περίπτωση.
Τι πρέπει να γνωρίζω για πριν και μετά την επέμβαση;
Η κάθε επέμβαση, ανάλογα τη βαρύτητα των βλαβών που πρέπει να αποκατασταθούν, έχει διαφορετική διάρκεια και φυσικά διαφορετικό χρόνο αποκατάστασης μετεγχειρητικά (με αποχή από την εργασία και τροποποίηση των δραστηριοτήτων της καθημερινότητας) προκειμένου να επανέλθει η άρθρωση σε πλήρη λειτουργικότητα. Μετά από κάθε αρθροσκοπική συρραφή τενόντων στροφικού πετάλου απαιτείται ένα χρονικό διάστημα ακινητοποίησης σε ένα ειδικό κηδεμόνα (μαξιλάρι απαγωγής) για την προστασία της συρραφής και την ασφαλή επούλωση των τενόντων που ποικίλλει από 3-6 εβδομάδες. Ακολουθεί ειδικό πρωτόκολλο φυσικοθεραπείας με στόχο την πλήρη αποκατάσταση του ασθενούς σε χρονικό διάστημα που ποικίλλει από 1-3 μήνες ανάλογα με την βαρύτητα της βλάβης.
Τι είδους κίνδυνοι – επιπλοκές μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της επέμβασης;
Οι τυπικοί κίνδυνοι και οι πιθανές επιπλοκές της κάθε επέμβασης, που συνδέονται τόσο με την επέμβαση καθεαυτή (πολύ σπάνια τραυματισμός αγγείων & νεύρων της περιοχής που μπορεί να οδηγήσουν σε μη αναμενόμενη αιμορραγία, τοπική αδυναμία και αίσθημα μουδιάσματος σε κάποιο τμήμα του ώμου, επιμόλυνση του χειρουργικού τραύματος κ.α.), όσο και με τη γενικότερη κατάσταση της υγείας σας και τα προηγούμενα υποκείμενα νοσήματά σας.
Ποιο είναι το κόστος της επέμβασης; Είναι προσιτές οι τιμές;
Το κόστος της επέμβασης περιλαμβάνει το αρθροσκοπικό υλικό, την νοσηλεία και την αμοιβή της χειρουργικής ομάδας και συνήθως υπάρχει συμμετοχή των ασφαλιστικών τα ταμείων του ασθενούς (ΕΟΠΥΥ). Οι ασθενείς με ιδιωτική ασφάλεια καλύπτονται ανάλογα με το ασφαλιστήριο συμβόλαιό τους.
